Báo cáo kết quả hội thảo giao lưu đa văn hóa DIHAC lần thứ 29

Trao quyền cho Cộng đồng người cao tuổi khỏe mạnh thông qua hiểu biết và hòa nhập kĩ thuật số: Góc nhìn và sáng kiến từ YoungHappy Thái Lan và MyAgeing® Malaysia

Đặng Cao Khoa, Nguyễn Hoàng Thùy Linh, Võ Huệ Mân, Varissara Klipbua, Mohad Nazim Bin Mohtar, Myo Nyein Aung, Roxana Widmer-Iliescu

Report in English  Report in Japanese Report in Thai  Report in Spanish Report in Korean

Cộng đồng cao tuổi khỏe mạnh hòa nhập kỹ thuật số (DIHAC) là một nghiên cứu đa văn hóa được thực hiện tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Thái Lan và hiện đang mở rộng sang Ấn Độ và Malaysia thông qua các mạng lưới và hợp tác tích cực. Chúng tôi tổ chức các cuộc họp đa văn hóa định kỳ hai tháng một lần để tạo cơ hội học tập liên ngành. Cuộc họp liên văn hóa DIHAC lần thứ 29, được tổ chức vào ngày 18 tháng 6 năm 2025, đã đón tiếp các diễn giả từ khu vực Đông Nam Á – Thái Lan và Malaysia, mang đến những ví dụ điển hình về sự lão hóa khỏe mạnh trong bối cảnh thế giới số phát triển.

Trưởng nhóm nghiên cứu DIHAC, PGS. TS. Myo Nyein Aung, đã bắt đầu cuộc họp bằng lời chào mừng và giao lưu với những người tham dự. Cuộc họp có sự góp mặt của hơn 50 đại biểu từ các bên liên quan thuộc khu vực công và tư nhân, các quan chức Liên Hợp Quốc, giảng viên các trường đại học, chuyên gia về sự lão hóa khỏe mạnh, nhà nghiên cứu, cùng các sinh viên đại học và học viên sau đại học trong các lĩnh vực sức khỏe toàn cầu, y tế công cộng, lão khoa xã hội và công nghệ lão khoa từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc, Ấn Độ, Bỉ, Hà Lan, Ý, Châu Âu và Hoa Kỳ.

Phiên họp DIHAC lần thứ 29 vinh dự chào đón Bà Roxana Widmer-Iliescu, Trưởng ban và Cán bộ Chương trình Cấp cao, Ban Hòa nhập Kỹ thuật số, Cục Phát triển Viễn thông, Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), Thụy Sĩ, trong vai trò chủ tọa. Bà Widmer-Iliescu là một chuyên gia về hòa nhập kỹ thuật số với kinh nghiệm hơn hai thập kỉ, hiện nay đóng vai trò chiến lược trong việc tích cực thúc đẩy khả năng tiếp cận kỹ thuật số và áp dụng các nguyên tắc thiết kế phổ thông nhằm đảm bảo sự tham gia hiệu quả của người cao tuổi vào xã hội và nền kinh tế số. Trong bài phát biểu khai mạc, Bà nhấn mạnh rằng năng lực số của người cao tuổi là một nhu cầu thiết yếu của cuộc sống, không còn là một sự xa xỉ. Bà ủng hộ khái niệm hòa nhập kỹ thuật số là một quyền con người gắn liền với sự tham gia dân sự, kinh tế và xã hội. Do đó, cần có các phương pháp tiếp cận toàn diện, giao thoa và liên thế hệ để giải quyết các rào cản mà người cao tuổi và các nhóm yếu thế như phụ nữ, người mù chữ, và những người ở vùng sâu vùng xa đang phải đối mặt. Cuối cùng, Bà kêu gọi chia sẻ các sáng kiến chiến lược và các cách thức phù hợp trên toàn cầu để truyền cảm hứng cho quá trình chuyển đổi số toàn diện.

Hình: Chủ tịch, Bà Roxana Widmer-Iliescu, các diễn giả, khán giả quốc tế và nhóm nghiên cứu DIHAC tại cuộc họp DIHAC lần thứ 29

Bài thuyết trình 1: Xây dựng cộng đồng kết nối kỹ thuật số năng động và toàn diện cho thế hệ tại Thái Lan

Bài thuyết trình đầu tiên được trình bày bởi Bà Varissara Klipbua, Thạc sĩ khoa học, đồng Giám đốc điều hành của tổ chức Young Happy Thái Lan. Bà Klipbua bắt đầu bài thuyết trình bằng cách nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ người cao tuổi. Tại Thái Lan, việc sử dụng internet và sở hữu điện thoại thông minh đã tăng mạnh sau đại dịch COVID-19. Sau tuổi 60, người cao tuổi cảm thấy mình bị tách biệt khỏi các mối quan hệ xã hội ban đầu. Sự cô đơn trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đi kèm với những hệ lụy kinh tế đáng kể. Ủy ban nâng cao sức khỏe Thái Lan xem sức khỏe, môi trường, xã hội, kinh tế và công nghệ là năm khía cạnh thiết yếu đảm bảo chất lượng sống cho người cao tuổi. Theo quan điểm của Young Happy, công nghệ có thể cải thiện các khía cạnh khác bằng cách tích hợp kỹ thuật số để tạo nguồn thu nhập, nâng cao sức khỏe, kết nối xã hội và hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày.

Young Happy đã tạo ra một cộng đồng trực tuyến có tên YH+, thu hút 10,000 người dùng là người cao tuổi (1). Cộng đồng này cung cấp các cơ hội học tập, hoạt động thể chất và kết nối xã hội thông qua nhiều lớp học trực tuyến khác nhau. Các lớp học này bao gồm học ngôn ngữ, khiêu vũ và năng lực số. Các lớp học tạo ra một thói quen mới cho người cao tuổi và những người tham gia thường xuyên đã cho thấy sự thúc đẩy cao nhất về động lực tự thân và việc thiết lập mục tiêu hàng ngày. Gần đây, một bảng tin việc làm trực tuyến đã được ra mắt nhằm duy trì năng suất kinh tế của người cao tuổi Thái Lan. Phần thảo luận đã đề cập đến vấn đề tài chính và tính bền vững của mô hình, cũng như các biện pháp an toàn trực tuyến. Với tư cách là thành viên trực tuyến của YH+ bao gồm một tháng dùng thử miễn phí, sau đó là phí hàng tháng khoảng 200 baht (xấp xỉ 7 USD), đây là mức giá tương đối phải chăng. Các biện pháp an ninh mạng cũng được quản trị viên và điều phối viên chú trọng để ngăn chặn các vụ lừa đảo và đảm bảo môi trường kỹ thuật số an toàn.

• Cộng đồng trực tuyến dành cho người cao tuổi có tiềm năng trong việc gắn kết và gia tăng sự tham gia xã hội của họ.

• Các hoạt động nhóm được cung cấp qua nền tảng kỹ thuật số dành riêng cho người cao tuổi giúp nuôi dưỡng động lực tự thân và việc thiết lập mục tiêu hàng ngày, từ đó dẫn đến quá trình lão hóa khỏe mạnh có mục đích.

• Young Happy là một ví dụ điển hình về doanh nghiệp xã hội thúc đẩy hòa nhập kỹ thuật số và sự già hóa khỏe mạnh thông qua việc tận dụng các nguồn lực quý báu từ các doanh nhân trẻ.

Bài thuyết trình thứ hai: Nâng cao hòa nhập kỹ thuật số cho người cao tuổi thông qua đào tạo và triển khai đích tại Malaysia

Diễn giả thứ hai là PGS.TS. BS. Mohad Nazim Bin Mohtar, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Lão hóa Malaysia (MyAgeing®), Đại học Putra Malaysia. Bài thuyết trình của Ông tập trung vào vấn đề già hóa dân số tại Malaysia và các sáng kiến nâng cao năng lực số dành cho người cao tuổi Malaysia. Malaysia đang trải qua quá trình già hóa dân số, với 10,3% tổng dân số trên 60 tuổi vào năm 2020 (2). Perak là bang có tỷ lệ người cao tuổi cao nhất (15,4%), và cứ 5 người Malaysia gốc Hoa thì có 1 người thuộc nhóm cao tuổi. Năm 2019, tuổi thọ trung bình (LE) của người Malaysia là 74,7 tuổi và tuổi thọ khỏe mạnh (HLE) là 65,7 tuổi. Sự phân bố không đồng đều của nhóm dân số già theo vùng địa lý và dân tộc, cùng với chênh lệch về số năm giữa LE và HLE, đặt ra nhiều thách thức cho hệ thống y tế Malaysia. Tuy nhiên, nhìn nhận những thách thức này như cơ hội và trách nhiệm, công nghệ số được sử dụng như là một giải pháp khả thi để giải quyết vấn đề.

Các chương trình năng lực số do MyAgeing® triển khai đã trang bị cho người cao tuổi khả năng học tập suốt đời. Được thành lập vào năm 2002, MyAgeing® là một viện nghiên cứu quốc gia có nhiệm vụ tiến hành nghiên cứu hỗ trợ quá trình lão hóa chủ động và hiệu quả (3). Một số chương trình thử nghiệm năng lực số đã được thực hiện phối hợp với Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), chính phủ Malaysia và các trường đại học tại Malaysia. Các chương trình này đã trang bị cho người cao tuổi kiến thức về thiết bị kỹ thuật số, kỹ năng số cơ bản và kỹ năng giao tiếp kỹ thuật số. Trong đại dịch COVID-19, một chương trình tự học về năng lực số đã được phát triển để thúc đẩy hòa nhập kỹ thuật số của người cao tuổi. Đến nay, năm mô-đun giáo dục đã được phát triển. Các mô-đun học tập bao gồm thiết bị kỹ thuật số, điều hướng, giao tiếp, mua sắm trực tuyến, dịch vụ tài chính kỹ thuật số và an ninh mạng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những khoảng cách trong việc sở hữu thiết bị kỹ thuật số và sử dụng internet trong nhóm dân số cao tuổi. Các rào cản bao gồm giao diện ứng dụng phức tạp, sự thiếu tự tin và thiếu hứng thú ở người cao tuổi. Cuối cùng, PGS. Mohtar nhấn mạnh sự cần thiết phải tạo ra một nền tảng để định hình lối sống lành mạnh, năng động và hiệu quả cho người cao tuổi, cũng như sự hợp tác liên thế hệ để học hỏi và hỗ trợ lẫn nhau.

Tài liệu liên quan đến các mô-đun năng lực số có sẵn tại: https://myageing.upm.edu.my/services/training_courses/digital_literacy_program_for_older_person-64866

• Các Chương trình Năng lực số kịp thời trang bị cho người cao tuổi những kỹ năng cần thiết để sử dụng các dịch vụ y tế, xã hội và tài chính kỹ thuật số.
• Tính thân thiện với người dùng, thiết kế ứng dụng phù hợp, và động lực của người cao tuổi trong việc tham gia vào môi trường kỹ thuật số là những yếu tố quan trọng để thu hẹp khoảng cách số tại Malaysia.

Tóm lại, chủ tọa nhấn mạnh rằng hòa nhập kỹ thuật số cho người cao tuổi vừa là một yêu cầu xã hội cấp thiết vừa là một cơ hội kinh doanh. Với trí tuệ và kinh nghiệm của mình, người cao tuổi có thể trở thành những người tham gia tích cực vào các cộng đồng kỹ thuật số thay vì chỉ là những người tiếp nhận thụ động. Ngoài ra, sự hợp tác liên ngành và liên thế hệ là yếu tố thiết yếu cho xã hội số toàn diện. Sau cùng, PGS. Myo đã kết thúc cuộc họp, và cuộc họp tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 8 năm 2025.

Báo cáo phiên bản tiếng Việt này là sự hợp tác giữa Cộng đồng cao tuổi khỏe mạnh hòa nhập kỹ thuật số (DIHAC) và Trường Đại học Y-Dược, Đại học Huế, Việt Nam.

Tài liệu tham khảo

1.YoungHappy Thailand. 2025 [Available from: https://younghappy.com/.

2.data.gov.my. Population Table: Malaysia [Internet]. 2025 [cited June 19]. Available from: https://data.gov.my/data-catalogue/population_malaysia.

3.Universiti Putra Malaysia. Malaysian Research Institute on Ageing (MyAgeing®) 2025 [Available from: https://myageing.upm.edu.my/.

Nhóm tác giả

Thạc sĩ Đặng Cao Khoa, Giảng viên tại Khoa Y tế Công cộng, Trường Đại học Y-Dược, Đại học Huế, Việt Nam

Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hoàng Thùy Linh, Phó Khoa Y tế Công cộng, Trưởng Bộ môn Dịch tễ học – Thống kê y tế & Dân số, Khoa Y tế Công cộng, Trường Đại học Y-Dược, Đại học Huế, Việt Nam

Tiến sĩ, Bác sĩ Võ Huệ Mân, Tiến sĩ tại ASEAN Centre for Active Ageing and Innovation

Thạc sĩ, Varissara Klipbua, Đồng Giám đốc điều hành của YoungHappy, Thái Lan.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Mohd Nazim Bin Mohtar, Phó Giám đốc tại Viện nghiên cứu già hóa Malaysia (MyAgeing®), Đại học Putra Malaysia.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Myo Nyein Aung, Phó Giáo sư tại Khoa Nghiên cứu Sức khỏe Toàn cầu, Trường Y khoa Sau đại học, Đại học Juntendo, Tokyo, Nhật Bản

Roxana Widmer-Iliescu, Cán bộ Chương trình Cấp cao tại Ban hòa nhập kỹ thuật số, Cục Phát triển Viễn thông, Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), Thụy Sĩ.